चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङको नेपाल भ्रमणको अर्थ र सन्देश [विश्लेषण]

चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङको बहुप्रतीक्षित नेपाल भ्रमण अहिले यस्तो समयमा भएको छ, जतिखेर मुलुकमा नेकपाको झण्डै दुई तिहाई बहुमतको सरकार छ। आफ्नो देशको संवेदनशील भूभाग तिब्बतका कारण पनि चीन नेपालमा शान्ति, राजनीतिक स्थायित्व र त्यसका लागि- एउटा बलियो सरकार चाहन्थ्यो । विगतमा मौन कूटनीति अँगाल्ने चीन यतिखेर विश्वको ठूलो भूभागलाई समेट्ने महत्वाकांक्षी कार्यक्रमका साथ विश्वकै अगुवाइ गर्ने यात्रामा निस्किएको छ । दक्षिण एसियामा समेत जसरी भुटानबाहेकका सबैजसो देशमा उसको प्रभाव र उपस्थिति छ, त्यसले बेइजिङ एउटा उपेक्षा गर्नै नसकिने शक्तिका रुपमा स्थापित गरेको छ। रामबहादुर रावलको विश्लेषण:

रणनीतिक फड्को

प्रधानमन्त्री केपी ओलीको भारत भ्रमण सन्तोषप्रद नभएको पृष्ठभूमिमा चीनसँग रणनीतिक महत्त्वका समझदारी

- रामबहादुर रावल

 

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले आफ्नो पहिलो विदेश भ्रमणका लागि भारत रोजे, जतिखेर भारतीय नाकाबन्दीबाट आहत नेपाली जनजीवन राहतको सास फेर्न समर्थ भइसकेको थिएन । भारत जाँदा उनको स्वागतार्थ विदेशमन्त्री सुष्मा स्वराज विमानस्थलमै पुगिन् । उनलाई राष्ट्रपति भवनमा राखियो । गार्ड अफ अनर दिइयो । तेस्रो मुलुकसँगको बन्द व्यापारका लागि वैकल्पिक विशाखापटनमको बन्दरगाह र सामुद्रिक मार्ग उपयोग गर्न पाउने सम्झौता भयो । भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीका तर्फबाट ओलीले जन्मदिनको शुभकामनासहित पुष्पगुच्छा पनि प्राप्त गरे । तर, फर्किंदा संयुक्त वक्तव्य नै जारी हुन सकेन ।

नयाँ दिल्लीमा दुई प्रधानमन्त्रीबीच भएको वार्तापछि त्यहाँका विदेशसचिव सुव्रमण्यम जयशंकरले दिएको अभिव्यक्तिसँगै द्विपक्षीय तनाव सतहमा आयो । जयशंकरले आफ्ना प्रधानमन्त्रीसामु नेपाली समकक्षीले गरेका प्रतिबद्धता कार्यान्वयनको प्रतीक्षा गर्ने बताए । जबकि, भारतले नेपालको संविधानको स्वागत गरिसकेको अभिव्यक्ति ओलीले दिएका थिए ।

संयुक्त पत्रकार सम्मलेनमा भारतीय पक्षबाट भएको नेपालको संविधानको स्वागतमा खर्चिइएका शब्द केवल औपचारिकता रहेको कुरा त्यतिखेर पुष्टि भयो, जब असन्तुष्टिको सम्बोधन हुने दिशामा थप काम हुने ‘आशा’ भारतीय पक्षबाट व्यक्त भयो ।

उक्त भ्रमणको आलोकमा हेर्दा प्रधानमन्त्री ओलीको चीन भ्रमण निकै अर्थमा भिन्न देखियो, जसले उदाउँदो विश्वशक्तिका रूपमा परिचित उत्तरी छिमेकीसँगको रणनीतिक साझेदारीका लागि आधार तय गरेको छ ।

सम्बन्धका ऐतिहासिक विवरण

- रामबहादुर रावल

नेपाल-चीन सम्बन्ध : ऐतिहासिक विवेचना 
लेखक : सुरेश कार्की

शान्तिपूर्ण आन्दोलनमा रहेका सात दल र तत्कालीन विद्रोही माओवादीबीच ७ मंसिर ०६२ मा दिल्लीमा १२ बुँदे समझदारी हुँदा चीनले के ठानेको थियो? तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्रले सत्ता आफ्नो हातमा लिँदा र सार्कमा चीनलाई पर्यवेक्षकका रूपमा प्रस्ताव गर्दा चिनियाँ दृष्टिकोण के थियो? आज पनि यी र यस्ता सवालमा अनुमानित व्याख्या हुँदै आएका छन्।

राजनीतिकर्मी एवं विश्लेषकहरूले पनि यी घटनाको व्याख्या र प्रस्तुति आ-आफ्ना सुविधा अनुसार दिँदै आएका छन्। आधिकारकि स्रोतसम्म पुगेर यी सवालमा स्पष्ट पार्ने प्रयास सायदै भएका छन्। तर, लेखक एवं राजनीतिकर्मी सुरेश कार्कीले यथार्थ खोतल्दै केही हदसम्म पत्यारिला जवाफ पनि पस्केका छन्, नेपाल-चीन सम्बन्ध : ऐतिहासिक विवेचना पुस्तकमा।

पुस्तकमा नेपाल-चीन सम्बन्धका विविध आयामको विस्तारपूर्वक चर्चा छ। इतिहासका महत्त्वपूर्ण घटनामा चिनियाँ दृष्टिकोण र भूमिका के थियो भन्ने कुराको खोजी पुस्तकको एउटा रोचक पक्ष मात्रै हो। पुस्तकमा मूलतः तीन खालका प्रस्तुति छन्, नेपाल-चीन सम्बन्धका प्रमुख आयामको चर्चा, यससँग जोडिएका सन्दर्भ सामग्रीको संकलन र चीन भ्रमणको अनुभव। सुरुमा नेपाल-चीन सम्बन्धको परम्परा र इतिहास कहाँबाट सुरु भयो, कसरी अगाडि बढ्यो र औपचारकि रूपमा दौत्य सम्बन्धको स्थापना कसरी भयो भन्ने कुराको एकीकृत जानकारी दिइएको छ। 

People of Nepal Would Work in Unison Under the Leadership of Madame President : China

Q: Vice-chair of the Communist Party of Nepal (Unified Marxist-Leninist) Bidhya Bhandari was elected as the new president of Nepal on October 28. What is China's comment on that?

A: The Chinese side sincerely congratulates Madame Bhandari on her election as Nepal's president. It is hoped that people of Nepal would work in unison under the leadership of Madame President and the Nepali government to make Nepal a peaceful, stable and prosperous nation.

Nepal, China join hands to reopening disrupted Araniko Highway

KATHMANDU, Aug. 1  -- A joint team of the Nepal Army and the Chinese People's Armed Police have started work to resume the disrupted Araniko Highway on Saturday, a major trading route between the two countries. The highway suffered severe damage due to the landslides triggered by the torrential rain after the April 25 massive earthquake in Nepal.

In a press statement, the Nepal Army said Saturday that the joint team from the two countries will clear the blockades caused by ensuing landslides at the 37-kilometer-long Tatopani-Khadichaur stretch of the Araniko Highway within next 20 days. Earlier, the Chinese People's Armed Police team arrived in Sindhupalchowk District of Nepal at the request of the Nepal government. The joint team has mobilized 39 engineering equipment to clear

उत्तरी विकल्प कति सम्भव, कति असम्भव ?

भूराजनीतिक सन्तुलनका लागि एउटै मुलुकप्रतिको निर्भरता घटाउनुपर्ने बाध्यता

• रामबहादुर रावल

२०६४ मा संविधानसभा निर्वाचन हुनुअघि अहिलेजस्तै मुलुकमा पेट्रोलियम पदार्थको हाहाकार भएको थियो । अहिलेजस्तै मधेसमा आन्दोलन भइरहेको थियो । नेपाल सरकार र नेपाल आयल निगमको बारम्बारको अनुरोधपछि पनि भारतीय आयल निगम (आईओसी) ले तेल पठाउन मानिरहेको थिएन । यही कारण दुई देशबीचको सम्बन्धमा पनि चिसोपना देखिएको थियो ।

पेट्रोलियम पदार्थको चरम अभाव कम गरी जनजीवनलाई सामान्यीकरण गर्न तत्कालीन प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइरालाले चिनियाँ राजदूत जेङ जियालिङलाई बोलाएर अनुरोधको भाषामा भने, ‘हामीलाई अप्ठेरो परेको छ । तपाईंले सहयोग गर्नुपर्‍यो ।’

लिपुलेक प्रकरण : बोल्यो संसद्, बोलेनन् दल

• लिपुलेक समझदारीबारे सरकारी पत्राचारप्रति दुवै छिमेकी प्रतिक्रियाविहीन

रामबहादुर रावल

भूमि नेपालको लेनदेन छिमेकीको

:: गृहपृष्ठ » फिचर »

• नेपाललाई थाहा नदिईकन भारत–चीनबीच समझदारी

रामबहादुर रावल

8086

Share on facebook